Không đất sản xuất, không việc làm mới, nhiều hộ dân nhường đất cho Dự án alibaba long phước chỉ biết tiêu dần số tiền đền bù. Trong lúc đó, tình trạng ô nhiễm khói bụi, cơ sở hạ tầng xuống cấp đe dọa cuộc sống người dân vùng dự án. Để có được mặt bằng hơn 3.000 ha cho dự án Khu liên hợp Gang thép và Cảng nước sâu của Tập đoàn Formosa, Hà Tĩnh đã bỏ ra hàng nghìn tỷ đồng để đền bù, xây dựng cơ sở hạ tầng và tạo việc làm cho người dân bị giải tỏa.


Hà Tĩnh đã di dời hơn 2.000 hộ dân, 58 nhà thờ và hơn 15.000 ngôi mộ về các khu tái định cư. Các căn hộ tại alibaba an phước được đầu tư khá quy mô, đồng bộ cho cả người sống, người chết và tâm linh, tín ngưỡng. Tuy nhiên, một thực tế khiến các nhà chức trách Hà Tĩnh đau đầu là công tác tạo việc làm mới cho người dân ở vùng tái định cư. Đã có người giàu lên trông thấy nhờ bắt nhịp nhanh với cuộc sống mới, mở mang kinh doanh, dịch vụ, con em được nhận vào các cơ sở sản xuất... Nhưng cũng không ít người vì quỹ đất chật hẹp mà không có đất sản xuất, không còn ngư trường để đánh bắt hải sản... Không nghề, không nghiệp, họ đành bó gối nhìn ngày tháng trôi qua.

Chúng tôi về thôn Phúc Lập, xã Kỳ Thượng, huyện Kỳ Anh - nơi người dân bị giải tỏa để dành đất cho hồ chứa nước Rào Trổ, phục vụ cấp nước cho Dự án Formosa. Nhìn từ xa, một khu tái định cư mới với đầy đủ cơ sở hạ tầng, điện, đường... Tuy nhiên, khi tiếp xúc với người dân thì mới biết họ đang sống cơ cực, không lối thoát. Anh Nguyễn Văn Lý, cư dân thuộc diện giải tỏa, nhiệt tình dẫn chúng tôi vào làng mới. Anh Lý nói: “Các anh coi, được đền bù chỉ 22.100 đồng cho một mét vuông đất ruộng, 16.700 đồng cho một mét vuông đất trồng cây lâu năm, thử hỏi có đủ một bát phở ở thành phố không các anh?”.

Theo anh Lý, ngoài chuyện giá đất đền bù rẻ mạt, người dân còn bức xúc chuyện đền bù không công bằng, đặc biệt là chất lượng cơ sở hạ tầng của khu tái định cư. Bà Nguyễn Thị Tuyết thì nằng nặc đòi về lại nhà cũ: “Ở đây chỉ có nước bốc đất mà ăn. Đất đai thì họ lấy hết, tiền đền bù không đủ hoàn thiện ngôi nhà, nghề nghiệp thì không có. Nghe nói có khoản chi đó hỗ trợ ban đầu họ cũng cắt mất. Họ nói muốn có đất sản xuất thì phải bỏ tiền đền bù cho người khác mà lấy đất, tiền mô mà bỏ ra đền bù đây”.

Chủ tịch UBND xã Kỳ Thượng, ông Vũ Trung Tiến, cho biết, để xây dựng đập Rào Trổ, 51 hộ dân thôn Phúc Lập phải di dời về khu tái định cư mới. Đập Rào Trổ có chức năng tích nước, một dạng như kho chứa nước để phục vụ Dự án Formosa và Khu kinh tế Vũng Áng. Với hàng nghìn lượt xe tải chở vật liệu vào ra Dự án Formosa mỗi ngày, đường sá gần như bị phá nát, khói bụi đen đặc thường xuyên bao phủ cả một vùng rộng lớn. Người dân sống dọc các tuyến đường nếu không có việc thì gần như đóng kín cửa cả ngày để tránh bụi. Cánh lái xe đường dài, khi nhắc đến địa phận Kỳ Anh ai cũng nổi da gà, vì không bị ách tắc thì cũng bò từng mét vì mặt đường toàn ổ gà.

“Giá đất rẻ thì có rẻ thật nhưng phải theo quy định của Nhà nước, có muốn cũng không thể đền bù hơn được. Việc tạo đất cho dân, tỉnh đã có chủ trương cắt hơn 60 ha thuộc rừng phòng hộ để chia cho dân rồi, nhưng không thấy có ai đến đăng ký. Về nguyên tắc, Nhà nước đã đền bù cây cối hoa màu trên đất cho dân di dời, thì nay dân cũng phải tự bỏ tiền ra mà đền bù tài sản trên đất cho chủ rừng thôi. Về chất lượng cơ sở hạ tầng, cái này do huyện làm chủ đầu tư. Vừa rồi, dân có phản ánh, huyện đã chỉ đạo khắc phục rồi. Việc chậm có điện là do trục trặc chi đó. Còn việc dân lo ở dưới chân đập không an toàn, thì cái này đã có các nhà chuyên môn nghiên cứu rồi. Có an toàn họ mới đưa dân vào đó”, ông Tiến nói.

Như chuyên gia tư vấn cấp cao Công ty tư vấn hội nhập toàn cầu (GIBC) Huỳnh Phước Nghĩa đã nhận định: Trong cuộc tháo chạy khỏi thị trường bất động sản, có đến 80% các dự án rao bán chưa tìm được khách mua". Cũng theo chuyên gia này, thoái vốn giúp sàng lọc thị trường nhưng với tình hình chung hiện nay, đây vẫn là bài toán đầy khó khăn. Bên cạnh những thương vụ triệu đô, nhiều chủ đầu tư buộc phải chấp nhận “bán lúa non” với giá “lỗ nặng” nhằm thu hồi vốn. Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý IV năm 2013 của ITC, trong quý IV/2013, ITC chỉ đạt 41,32 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm 25% so với quý IV/2012. Tuy doanh thu tăng trưởng tốt, nhưng ITC bất ngờ báo lỗ ròng rất nặng 266,42 tỷ đồng trong quý IV (cùng kỳ lãi 8,6 tỷ đồng), nâng tổng số lỗ ròng lũy kế cả năm 2013 lên 291,17 tỷ đồng (năm 2012 lãi gần 7 tỷ đồng).

Tính đến 31/12/2013, ITC còn 233,84 tỷ đồng lỗ chưa phân phối, trong khi đầu năm lãi 57,68 tỷ đồng. Chi phí dở dang và hàng tồn kho tại thời điểm cuối năm gần 1.674 tỷ đồng, giảm 8% so với đầu năm. Và nguyên nhân dẫn đến tình trạng lỗ nặng này được ITC giải trình là do trích lập dự phòng giảm giá dự án Intresco Tower lên tới 240,9 tỷ đồng. Được biết, ITC vừa quyết định chuyển nhượng lại Dự án Intresco Tower dưới giá trị sổ sách, dẫn đến việc lỗ nặng trong quý IV và cả năm 2013.

Trước đó, trong văn bản gửi lên Ủy ban Chứng khoán, Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM và cổ đông giải trình về việc bán toàn bộ Dự ádn Intresco Tower hồi tháng 1/2014, ITC đã lường trước vì việc sẽ bị lỗ, nhưng vẫn quyết định chuyển nhượng để có them nguồn tiền. Văn bản này nêu rõ: Nếu chuyển nhượng dự án trong thời điểm này, có thể dự án sẽ bị lỗ so với giá trị sổ sách, tuy nhiên công ty sẽ có nguồn tiền để đầu tư các dự án khác và trả nợ ngân hàng nhằm giảm chi phí lãi vay.